Dinamik Ve Termik Yüksek Basınç Nedir?

Yüksek basınç, 1013 mb üzeri basınçları ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Yüksek basıncın oluşumunda ise 2 neden vardır :

• Dinamik Nedenler : Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönüşü neticesinde çeşitli nedenler sonucu hava alçalır ve yüksek basınç merkezleri oluşur.
• Termik Nedenler : Soğuk bir coğrafyada havanın soğuması neticesinde hava ağırlaşarak alçalır ve yüksek basınç oluşur.

Oluşumları nedeniyle ve karakteristik özellikleri nedeniyle yüksek basınç alanları ikiye ayrılır :

• Dinamik Yüksek Basınç : Ters alizelerin 30° enlemlerde sapmaya uğraması sonucu oluşur. Basınç genellikle çok yüksek değildir. Bu basıncın görüldüğü 30° enlemler en büyük çöl alanlarına sahiptir. Sıcak çekirdeklidir ve ısıtıcı etki yapar. Dinamik yüksek basıncın kalınlığı çok fazladır ve atmosferin üst seviyelerine kadar etkilidir.

Termik Yüksek Basınç : Havanın soğuması ve ağırlaşması neticesinde oluşan basınçtır. Dünya’da kutuplara yakın bölgelerde sıcaklığa göre görülmektedir. Soğuk çekirdekli oluştuğundan dolayı etkisi altına aldığı yerleri soğutur. Çok yüksek basınç değerlerine ulaşabilir. Termik yüksek basınca örnek olan Sibirya Yüksek Basıncı Dünya üzerinde 2 rekora imza atmıştır. Sibirya yüksek basıncı neticesinde 15 Ocak 1985 yılında Verhoyansk kasabasında -67.8 derece görülmüştür ve yine Sibirya yüksek basıncı 31 Aralık 1968’de 1083.8 mbar seviyesine ulaşarak rekor kırmıştır. Termik yüksek basınç, kalınlığı az sığ bir yüksek basınçtır. Atmosferde 4 km’dan sonra etkisini kaybetmeye başlar.

Farklı 2 karakteristiğe sahip termik ve dinamik yüksek basıncın ülkemizde de örnekleri bulunmaktadır. Ülkemizi etkileyen Azor yüksek basıncı dinamik bir yüksek basınçtır, ülkemize sıcak ve durgun havalar getirmektedir. Ülkemizi etkileyen bir başka yüksek basınçta Sibirya termik yüksek basıncıdır.

Termik yüksek basınçlar bazı yerlerde yarı zamanlı yüksek basınçlar olarak nitelendirilir. Bunun nedeni soğuk neticesinde oluştuğu için kutuplarda kış mevsimlerinde görülmeleridir. Örneğin Sibirya yüksek basıncı soğuğa bağlı olarak Ağustos ayı itibariyle oluşmaya başlar ve Nisan ayına dek etkisini sürdürür.