CAPE, Convective Available Potential Energy yani Konvektif Yeterlikli Potansiyel Enerji kelimesinin kısaltmasıdır. CAPE belirli bir hava parselinin sahip olduğu potansiyel enerji olarak nitelendirilebilir. Yani bir hava parselinin sahip olduğu kaldırma gücüdür. Şiddetli hava olaylarını tahmin etmek için çok değerli bir veridir çünkü atmosferde ki kararsızlığı sayısal birim olarak bildirmektedir.
Yukarıdaki formül ile hesaplanan CAPE sıcaklık endeksli hesaplanmaktadır. İlgili formülde Tv değeri hava parselinin sıcaklığı iken, Tv0 ise çevre hava sıcaklığını ifade etmektedir. Eğer hava kütlesi, çevresindeki hava kütlesinden daha az yoğun ise yükselir. Bu yükselme sonucu dikey hareketler artacak ve bu dikey hareket nedeniyle yüksekliği oldukça fazla olan yüklü bulutlar oluşabilecektir. Bu yüklü bulutlar şiddetli hava olaylarına neden olabilecek, yani kuvvetli fırtına, şimşek aktivitesi, yıldırım, dolu ve aşırı yağış gibi olaylara neden olacaktır.
Skew-T grafiklerinden hesaplanabilen ve görülebilen CAPE’in birimi Joule(J)’dür. CAPE değeri arttıkça kararsızlık artmış olacak ve hava olaylarının şiddeti artacaktır. Fakat bir dipnot vermek gerekirse, şiddetli hava olaylarının tahmininde sadece CAPE değil diğer parametrelerinde kontrol edilmesi gerektiği unutulmamalıdır. CAPE’in hava olaylarına yansımalarına bakacak olursak :
- CAPE <0 ise hava son derece kararlıdır.
- 0 < CAPE < 1000 ise hava marjinal olarak kararlıdır ve çok şiddetli hava olayları beklenmez.
- 1000 < CAPE < 2000 ise hava orta derece kararsızdır ve oraj gibi kuvvetli hadiseler görülebilir.
- 2000 < CAPE < 3000 ise hava çok kararsızdır ve çok şiddetli hava olayları yaşanabilir. Oraj aktivitelerine ek olarak dolu gözlemlenebilir. Örneğin 27 Temmuz 2017 tarihinde İstanbul’da yaşanan dolu felaketinde CAPE değeri 2100-2200 civarındadır.
- 3000 < CAPE ise hava aşırı kararsızdır, ağır hava olaylarına ek olarak tornado görülebilir. Çevrede ağır tahribat bırakacaktır.
Beğen
Şaşırmak
Sinirlenme
Üzülmek
Gülmek
Temenni
